«راهبرد قطب شمال 2024» که از سوی وزارت دفاع ایالات متحده منتشر شده، میگوید «جمهوری خلق چین که همچنان چالش مستمر پنتاگون است، به دنبال دسترسی و نفوذ روزافزون در قطب شمال است. همکاری میان چین و یک «تهدید» دیگر یعنی روسیه «پیامدهایی برای امنیت آمریکا و متحدان و شرکایمان» دارد. بنابراین، ایالات متحده بر این باور است که پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو امری تاریخی است و همه کشورهای همفکر قطب شمال را وارد ناتو کرده و فرصتهای جدیدی برای تشریک مساعی و همکاری فراهم میکند. به طور خلاصه، آمریکا، چین و روسیه را اهریمنی جلوه داده و اتحادهایی را برای تسلط بر قطب شمال ایجاد کرده است.
«لی هایدونگ» استاد «دانشگاه امور خارجی چین» گفت: قطب شمال به یکی از مهمترین کانالهای انرژی جهانی در آینده تبدیل خواهد شد. راهبرد قطب شمال 2024 آمریکا اشاره میکند که «قطب شمال ممکن است تا سال 2030 اولین تابستان عملا بدون یخ خود را تجربه کند و از بین رفتن یخ دریا باعث افزایش کارایی مسیرهای ترانزیت دریایی قطب شمال و دسترسی به منابع زیر دریا خواهد شد.»
لی افزود: هشدار آمریکا در خصوص تهدید چین و روسیه در قطب شمال نیز به این دلیل است که میترسد چین و روسیه به طور کامل قطب شمال را تحت کنترل خود در آورند که یک کانال کلیدی انرژی جهانی در آینده محسوب میشود و موقعیت هژمونیک آمریکا را در راهبرد کلی جهانی تضعیف کند.
به عقیده وی، منطقه قطب شمال همچنین منطقهای حائز اهمیت برای آمریکا به منظور تقویت اتحادها از طریق ایجاد بحران و هرج و مرج است که نمیتواند از آن صرف نظر کند.
از منظر توسعه انرژی و راهبرد نظامی قطب شمال جاذبهای مرگبار برای آمریکا دارد و قدرت هژمونیک آن نمیتواند قطب شمال را نادیده بگیرد.
اما آمریکا که مشکلات داخلی آن را به ستوه آورده، انرژی کافی برای روبرو شدن با چالشهای جهانی متعدد از جمله قطب شمال ندارد. با بر این ایالات متحده به دنبال متحدانی است که بتوانند برای پیشبرد قدرت هژمونیک آن «کار» کنند.
از زمان پیوستن فنلاند و سوئد به ناتو، به استثنای روسیه، هفت کشور دیگر «شورای قطب شمال» همگی اعضای ناتو هستند.
یک کارشناس نظامی در این باره به روزنامه «گلوبال تایمز» گفت: آمریکا میخواهد با روسیه از طریق دیگر هفت عضو شورای قطب شمال رو در رو شود.
به باور وی، ایالات متحده قصد دارد مسئولیت و خطرات را به اشتراک بگذارد و نهایتا به هژمونی جهانی دست یابد.
با این وجود، این هژمون جهانی بدون هیچ خجالتی انگیزههای خودخواهانه خود را پشت یک هدف ظاهرا «شرافتمندانه» پنهان میکند.
«کاتلین هیک» معاون وزیر دفاع آمریکا گفت: راهبرد قطب شمال ما تلاشهای پنتاگون را تضمین میکند تا این منطقه همچنان یک منطقه امن و پایدار باقی بماند.
گزارش پنتاگون نیز اظهار میدارد که نیروهای آمریکایی «باید آماده و مجهز باشند تا خطرات مرتبط با حوادث احتمالی در قطب شمال را کاهش دهند».
در واقع، حضور روزافزون آمریکا در قطب شمال در حال تقویت احتمال درگیریها در این منطقه است.
کاوشهای چین در قطب شمال و همکاری با روسیه هرگز هیچ گونه سازوکار انحصاری با اهدافی نامشخص نداشته و به امنیت نظامی هم مرتبط نبوده است.
در حال حاضر شرکتهای چینی به سهامدارانی مهم در انرژی و ایجاد زیرساختهای قطب شمال روسیه، توسعه و بهرهبرداری از آبراه، تحقیقات علمی و اکتشاف تبدیل شدهاند.
با نگاهی به دستاوردهای اولیه همکاری قطب شمال چین-روسیه میبینیم که هر دو طرف بر اساس استانداردهای بازارمحور و شفاف به پیش میروند.
سیاست قطب شمال چین در سال 2018 مدتهاست شفاف بوده و بر این امر تاکید داشته که «اهداف سیاست چین در قطب شمال عبارتند از: درک، حفاظت، توسعه و مشارکت در اداره قطب شمال، به منظور حفاظت از منافع مشترک همه کشورها و جامعه بینالمللی در قطب شمال و ترویج توسعه پایدار قطب شمال است.»
همکاری چین و روسیه نباید تحت تاثیر هیستری کشورهای هژمونیک قرار گیرد و متاثر از رویکرد آنها نخواهد بود. در مقابل، تمام همکاریهای منطقی بین چین و روسیه از سوی آمریکا به عنوان یک «تهدید» در نظر گرفته خواهد شد.
اقلیم، محیط زیست و اکوسیستم قطب شمال در نهایت چالشهایی است که تمام کشورهای جهان با آن روبرو هستند و چالشهای جهانی به دلیل منازعات ژئوپلیتیکی در برخی کشورها کند یا ضعیف نمیشوند.
به جای دروغ پراکنی ادعای «تهدید چین و روسیه در قطب شمال» بهتر است بر چگونگی اداره قطب شمال تمرکز کرد. قطب شمال متعلق به تمام جهان است و باغ اختصاصی یک کشور یا چند کشور معدود نیست.
راهبرد 2024 قطب شمالِ آمریکا «سرزمین بکر» را به حیاط خلوت نظامی تبدیل میکند
